AMED - Kültür ve sanatta kadınlara karşı kurulan bariyerleri aşmak amacıyla kurulan KASED 6'ncı yılını kutlayacak. Etkinliğe çağrı yapan KASED Başkanı Saliha Ayata, kültür ve sanatın bir halkın varlığı olduğunu belirterek süreç içinde de saldırılara karşı direnişin önemine dikkat çekti. 

 

Amed'de 2019'da kadın sanatçı ve aydınların kurduğu Kadın Kültür Sanat ve Edebiyat Derneği (KASED) 6'ncı yılını geride bıraktı. Kadınlarının kültürel ve sanatsal alandaki görünürlüğünü artırmak ve erkek egemen sanat dünyasına karşı alternatif bir alan yaratmak amacıyla çalışmalarına başlayan KASED, başlangıçta Virginia Woolf'un "Kendine Ait Bir Oda" fikrinden ilham alsa da Kürt kadınlarının ihtiyaçları için bu metaforun ötesinde mekan oldu. Erkekler tarafından bariyerlerle engellenen yok sayılan kadının gücünü ve bakış açısını sanata, edebiyata dönüştürebilecek mekana dönen KASED'le kadınlar sözünü sanatla güçlendiriyor. 6'ncı yılını geride bırakan KASED kuruluş yıldönümü 7 Eylül'de Cemil Paşa Konağı'nda saat 19.30'da yapacakları konserle kutlayacak. 

 

'YASAKLARA VE BARİYERLERE KARŞI KASED'İ KURDUK'

 

Bu süre zarfında yaptıkları çalışmaları ve derneğin kurma amaçlarını anlatan KASED Başkanı Saliha Ayata, kadınlar olarak birlikte sanatlarıyla kültüre yönelik saldırılara karşı mücadele etmeye devam edeceklerini söyledi. 

 

Kayyımların kültür kurumlarını kapattığı bir dönemde KASED'i kurmaya karar verdiklerini hatırlatan Saliha Ayata, "2016'dan itibaren kadınlar için bir derneği nasıl kurarız, diye düşüncelerimiz vardı. Wirginia Wolf'un 'Kendine Ait Bir Oda' mottosuyla yola çıktık, ama bizler Kürt örgütlenmesi bir odaya sığamazdık, bunun için bir dernek, kapsamlı mekan yaratmamız gerekiyordu. Bu düşünce ile KASED'i kurduk. Kadınlar için dernek oluşturmamız gerekiyordu. Sanat ve edebiyat dünyası hem Kürt kadını hem de dünya kadınları için bariyerlerin, engellerin olduğu bir mecra. Erkekler tarafından sert bir şekilde yaratılmış. Bir kadın çok rahat bir şekilde sanatla uğraşamazdı. Bu durum edebiyatta da öyle erkekler sorun yaşamadan yaşayıp bir şeyler yapabiliyor, ama kadınlar için birçok sorunun yaratıldığı mecra. Erkeklerin yarattığı yasaklar ve bariyerlerin olduğu bir alana karşı 2019'da KASED'i kurduk" ifadelerini kullandı. 

 

'KADINLAR EN BÜYÜK ŞİDDETİ KÜLTÜREL ALANDA YAŞIYOR'

 

Ortaya çıkışlarının sebebinin kadınlar için yeni bir alan oluşturmak olduğunu aktaran Saliha Ayata, "Kadınlar tarafından yaratılan bir düzenin mekana nasıl yansıyabileceğini görmek istedik. Ortadoğu ve Kürdistan'da kültür ve sanata dair kadınlara karşı çok sert bir bakış açısı vardı. Hem kimlik, cins, ekonomik ve fiziki birçok engel ve şiddete maruz kalıp, cinsiyet açısından da sorun yaşıyorken en büyük şiddeti kültürel anlamda yaşıyorlardı. Son yüzyıllık süreçte de yöresel ulusal kıyafetten tutun da konuşmaya, masallardan şarkı söyleyemeye kadar her alanda kültürel bir şiddet vardı.  Kürt ve Ortadoğu kadınları kültürel ve sanatsal çalışmalara nasıl ulaşabilir? Bir Kürt annesi nasıl bağlama çalabilir ya da bunun gibi birçok şeye nasıl bir programla ulaşabilir? Bu mottolarla kurma sürecimiz başladı" diye konuştu.

 

'UNUTULAN YÖRESEL KIYAFETLER İÇİN SAHA ÇALIŞMASI'

 

Saliha Ayata, KASED'in çalışmalarının kuruluş aşamasında 90'lı yıllardan başlayarak en çok göçü alan Rezan'da (Bağlar) çalışmalarına başlayıp dernek binalarını da orada kurduklarını ifade etti. Göçe bağlı olarak ekonomik ya da diğer sorunların da üst perdeden yaşandığı Rezan'da çalıştıklarını belirten Saliha Ayata, Sûr'da yaşanan süreçten sonra dernek çalışmalarının merkezi olarak Sûr'a geçtiklerini söyledi. Yaklaşık olarak 2 yıldır Sûr'da çalışmalar yaptıklarını dile getiren Saliha Ayata, "Buraya geçtikten sonra çalışmalarımızda her alanda yenilendi, diyebiliriz. Sanat alanında piyanodan tutunda, keman, erbane, govend, edebiyat ve fotoğrafçılık gibi birçok alanda aktif bir şekilde kurslarımız, çalışmamız devam ediyor. Yine projelere bağlı olarak bir festival ve diğer çalışmalarımız oluyor. Eylül ayının sonlarına doğru Sûr'da düzenlenecek SURFEST Festivali'nin çalışmaları var. Sizlerin de bildiği gibi geçen seneye kadar kıyafetleri yüzünden birçok insan Newroz ya da miting gibi alanlara giremiyordu. Burada spesifik olarak kurduğumuz Kürt yöresel kıyafetleri üzerinde çalışma araştırma yapan bir bölümümüz var. 2 yıldır hem Kürt yöresel kıyafetlerinin tanıtımını hem de saha çalışmasıyla yöresel kıyafetleri araştırıp bir araya getirerek, yeniden dikiyoruz. Birçok alanda KASED'in çalışmaları güçlü bir şekilde devam ediyor diyebiliriz" diye belirtti. 

 

'KÜRT HALKI KÜLTÜRÜNÜ KORUMAYI BAŞARDI'

 

Sanatla, yapılan kültürel soykırıma karşı mücadele ettiklerini ifade eden Saliha Ayata, "Ulusları ayakta tutan şey dil ve kültürdür. Bu yüzden sadece dili korumak, şarkıları söylemekte yeterli olmuyor. Kültür ve sanat bir halkın varlığı diyebiliriz. Buna bağlı olarak yaratıcılığı ortaya koyduğu ürünlerin bu şekilde değerlendirebiliriz. Barışın konuşulduğu bir süreçten geçiyoruz; ama hepimizin de bildiği gibi yüzyılı aşkın süredir Kürt halkının kültürü ve sanatı ambargo hatta katliamla karşı karşıyadır. Hala Kürt bir anne rahatlıkla çocuğunu kendi felsefesi, sosyolojisine göre büyütemiyor. Öyle bir alanda yok. Bu halk bin yılı bulan, ama özellikle son yüzyıldır uygulanan inkar ve imhaya karşı kültür ve sanatını farkındalığıyla sözlü edebiyatı ile kültürünü korumayı başardı. İnanıyoruz ki Kürt halkı bu sürece her zamankinden daha fazla sahip çıkacak. Dil, kültür ve sanat toplumları ayakta tutan şeydir. Özellikle Kürt anneleri her türlü baskı ve yasağa rağmen direndi. Bizler de bu çalışmalarla halkımızla birlikte direnmekten mücadele etmekten keyif alıyoruz" şeklinde konuştu.

 

Saliha Ayata, 7 Eylül'de Cemil Paşa Konağı'nda yapacakları KASED’in yıl dönümü kutlamalarına herkesi davet etti. 

 

MA / Şirvan Şilan Çil