Ankara 22'nci Ağır Ceza Mahkemesi'nin Kobanê Davası'nın gerekçeli kararını 13 ayda hazırlayabildi. 32 bin 600 sayfada oluşan gerekçeli karara itiraz süresi ise tebliğ süresinden sadece 7 iş günü içinde yapılması gerekiyor. Bu süre içinde itirazdan bulunmayanlar açısından ilk derece mahkemenin hükmü kesinleşecek. 36 siyasetçi için ceza çıktığı ve 32 bin 600 sayfadan oluşan gerekçeli kararı 13 ayda ancak hazırlanabilen karara karşı itiraz süresinin ise sadece 7 iş günü olması, "savunma hakkının kısıtlamayı" da beraberinde getirecek. 

 

Ortalama bir insanın saniyede 2 kelime okuduğu, televizyon haberciliğinde haber time kodlarının bu süreyi dikkate alınarak çıkarıldığı göz önünde bulundurulduğunda, gerekçeli kararının okunması bile aylar alabiliyor. Dakikada 120 kelimenin okunduğu ve ortalama 500 kelimeden oluşan bir sayfanın okunmasının ortalama 4 dakika sürdüğü dikkate alındığında, 32 bin 600 sayfalık iddianamenin sadece okunması 130 bin 400 dakika sürüyor. Bu süre ise 2 bin 173 saat, yani 90 gün 13 saate denk geliyor. Kesintisiz bir okuma ile sadece okuması 90 gün sürecek gerekçeli kararda belirlen suç isnatlarına karşı 7 iş günü içinde sağlıklı bir itiraz sürecinin işlemesi ise imkansız gibi görünüyor. Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Mersin Milletvekili Ali Bozan ve DEM Parti Hukuk Komisyonu üyesi Nuray Özdoğan, bu durumu değerlendirdi. 

 

'KOBANÊ DAVASI BİR HUKUK GARABETİ'

 

Davayı "hukuk garabeti" olarak nitelendiren Bozan, "Bu dava, gözaltılar ve tutuklamalarla başlayan bir kumpas süreciydi. İddianame hazırlanması uzun süre beklendi. Binlerce sayfalık iddianameye karşı savunma hakkı kısıtlandı. Mahkeme, yargılama sürecinde siyasetçilere ve avukatlarına süre sınırlamaları getirerek, 'Yargılamayı uzatıyorsunuz' bahanesiyle savunma hakkını engelledi. Bir saati bile çok gören mahkeme, 13 ay 10 gün sonra 32 bin 600 sayfalık bir gerekçeli karar yazdı. Ancak bu karar, iddianamenin ve savunmaların kopyala-yapıştır yöntemiyle bir araya getirildiği, hukuki gerekçelerden yoksun bir metin" ifadelerini kullandı. 

 

'32 BİN 600 SAYFA BOŞ BİR ALGI OPERASYONU'

 

Gerekçeli kararın sayfa çokluğunun toplumsal algıyı manipüle etme amacı taşıdığını belirten "Bir yurttaş, '32 bin sayfa yazılmışsa bir şey vardır' diye düşünebilir, ama tam tersi; bu sayfalar bomboş. Mahkeme, 13 ay 10 gün boyunca cezaya gerekçe aradı, bulamadı. 6-8 Ekim 2014 olaylarındaki şiddet eylemlerinden HDP'li siyasetçilerin sorumlu tutulduğu iddia edildi, ancak gerekçeli karar bu bağlantıyı kuramadı. Kumpas çöktü. Geriye sadece siyasetçilerin katıldıkları eylemler, basın açıklamaları ve politik çalışmaları kaldı. Bu karar, HDP'nin siyasi faaliyetlerini cezalandırmayı hedefliyor" diye konuştu. 

 

TEBLİĞ SÜRECİ NE KADAR SÜRECEK?

 

Gerekçeli kararın tebliğ sürecinde yaşanan ve yaşanması olası sorunlara işaret eden Bozan, "Mahkeme, kararı UYAP'a tek seferde yükleyemediği için parça parça yüklemek zorunda kaldı. Ya parça parça tebliğ edilecek ya da CD ile gönderilecek. Her bir avukat, 7 gün içinde 32 bin 600 sayfayı ve atıf yapılan yüzlerce klasör evrakı nasıl inceleyecek? Dosyada binlerce müşteki var ve karar onlara da tebliğ edilecek. Bu süreç aylarca sürebilir. Tebliğ tamamlanmadan dosya İstinaf Mahkemesi'ne gönderilemeyeceği için tutuklu siyasetçilerin mağduriyeti artacak" diye belirtti. 

 

'TUTUKLULUK GÖZDEN GEÇİRİLMEDİ, HAK İHLALİ AĞIR'

 

Gerekçeli kararın açıklanmaması nedeniyle siyasetçilerin tutukluluk durumunun 13 ay boyunca değerlendirilemediğini vurgulayan, "Soruşturma veya kovuşturma aşamasında, bir tutuklunun durumu her 30 günde bir gözden geçirilmelidir. Ancak 13 ay boyunca HDP'li siyasetçilerin tutukluluk hali incelenmedi. Bu, ağır bir hak ihlali. Mahkemenin yapması gereken, Figen Yüksekdağ, Selahattin Demirtaş ve diğer tutuklu siyasetçilerin serbest bırakılmasıydı. Cumhuriyet tarihinde böyle bir hukuk garabeti görülmedi" şeklinde konuştu. 

 

'TAHLİYE KARARI TOPLUMSAL BARIŞA KATKI SUNACAKTIR'

 

"Esasen mesele hukuk değil" diyen Bozan, tutsak siyasetçilerin birer siyasi rehine olduğunu söyledi. Bozan, "Bugün kendi mahkemesinin veya avukatların yapacağı olası bir itiraz üzerine bir üst mahkemenin vereceği bir tahliye kararı gerçekten çok kıymet verdiğimiz, başarıya ulaşması için sabırla emek verdiğimiz toplumsal barışa çok büyük anlamda katkısı olacaktır" dedi. 

 

ÖZDOĞAN: SİYASİ BİR OPERASYON

 

DEM Parti Hukuk Komisyonu üyesi Nuray Özdoğan, kararın henüz avukatlara tebliğ edilmediğini belirterek, 32 bin 630 sayfalık gerekçeli kararın savunma hakkını engellemeye yönelik olduğunu belirtti. Nuray Özdoğan, şöyle devam etti: "Bu hacimde bir karar, avukatların istinaf dilekçesi hazırlaması için 7 gün gibi bir sürede incelenemez. Mahkeme, yargılama boyunca savunmayı etkisizleştirme stratejisi izledi. 32 bin sayfa, gereksiz bilgilerle doldurulmuş bir metin. Somut deliller yerine, siyasi açıklamalar ve yorumlar üzerinden cezalandırma yapılıyor. Türkiye yargısında son dönemde sıkça gördüğümüz bu yöntem, hukukun değil, siyasetin gölgesinde yürüyen bir süreçtir. Bu davada hiçbir somut suç isnadı bulunmuyor. En fazla propaganda suçu tartışılabilir, ancak anayasal düzeni ihlal gibi ağır suçlamalar için hiçbir delil yok."

 

HDP'li siyasetçilerin 6-8 Ekim 2024'te olaylardan sorumlu tutulduğunu hatırlatan Nuray Özdoğan, buna karşın mahkemenin 6-8 Ekim olayları ile yargılanan siyasetçiler arasından bir illiyet bağını somut delillerle kuramadığına belirterek, "Dosya hukuken çökmüş durumda" dedi. 

 

'DAVA AYM'NİN YETKİ ALANINDA OLMALIYDI'

 

Mahkemenin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarını uygulamadığını vurgulayan Nuray Özdoğan, şunları söyledi: "AİHM'in bağlayıcı kararları üzerinden yıllar geçti, ancak bu kararlar hâlâ uygulanmıyor. Siyasetçiler tahliye edilmiyor. Bu, iktidarın cezalandırma politikasındaki ısrarını gösteriyor. Kobanê Davası, HDP'yi siyaseten etkisizleştirme ve kapatma davasına zemin hazırlama amacı taşıyor. Bu dava, Anayasa Mahkemesi'nin yetki alanında olmalıydı. Ankara 22'nci Ağır Ceza Mahkemesi yetkisizdir. Meşruiyetini tamamen yitirmiş, kadük olmuş bir dava ile karşı karşıyayız."

 

Davanın Türkiye'nin demokrasi ayıbı olduğunu söyleyen Nuray Özdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Bu dava, önce HDP'yi suçlu ilan edip ardından delil üretmeye çalışan bir siyasi operasyon. Normal bir hukuk sisteminde önce delil toplanır, sonra dava açılır. Burada tam tersi yapıldı. Amaç, siyasetçileri tutsak etmek ve HDP'yi etkisizleştirmekti. Ancak avukatlar, duruşma salonlarındaki engellemelere, karşı şiddete rağmen hukuksal mücadelelerini sürdürüyor. Müvekkillerimiz tahliye edilip beraat kararları alınana kadar bu mücadele devam edecek. Biz hukukun genel ilkelerine ve müvekkillerimize inanıyoruz."

 

Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan'ın çağrısı, PKK'nin kararlarıyla devam sürece karşın cezalandırma politikalarında ısrar edilmesinin çelişkili olduğunu dile getiren Nuray Özdoğan, 2013-2015 arasındaki "Çözüm Süreci" sırasındaki görüşmelerin dahi Kobane Davası'na suç unsurları olarak eklendiğini belirtti. Nuray Özdoğan, şunları kaydetti: "Şimdi yeniden barış süreci konuşuluyor, ancak bu dava hâlâ tahliye kararı verilmeden sürüyor. Hasta tutsaklar serbest bırakılmıyor, infaz yakmalar devam ediyor. Bu, iktidarın barış sürecine isteksiz yaklaştığını gösteriyor. Demokrasi güçleri, barış talebini daha güçlü bir şekilde dillendirmeli. Aksi takdirde, bu hukuksuzluklar yeni davalara zemin hazırlayabilir."

 

Davanın sadece HDP'lilerin davası olmadığını, barış ve demokrasi mücadelesinin bir parçasını olduğunu belirten Nuray Özdoğan, "Hukuksuzluklara karşı hep birlikte ses çıkarılmalı" diye ekledi. 

 

MA / Fırat Can Arslan