Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) yönetimindeki belediyelere 2014 yılında atanan kayyımların ilk hedefi dil, kültür ve sanat faaliyetleri yürüten kurumlar oldu. Birçok kurum kapatılarak faaliyetleri askıya alındı. Halkların Eşitlik ve Demokrasi (DEM Parti) yönetimindeki Şirnex’ın Silopiya (Silopi) Belediyesi, 21 Şubat 2024 yılında Eyşe Şan Dil, Kültür ve Sanat Merkezi’nin açılışını gerçekleştirdi. 

 

Merkezde gitar, erbane, dengbêjî, bağlama, piyano, tiyatro ve Kürtçe dil kursları veriliyor. Merkezin 550’yi aşkın öğrenci ve kursiyeri bulunuyor. Yoğun ilginin olduğu kültür merkezinde ilk kez açılan Kürtçe tiyatro kursuna 25 kişi başvuruda bulundu. Tiyatro eğitmenleri, son 4 aylık süreçte 6 tane Kürtçe oyun yazıldı.

 

Kültür merkezi eğitmenlerinin yazdığı ve kursiyerlerin sahnelediği “jin, jiyan, azadî” oyunu 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası  Mücadele Günü dolayısıyla izleyiciyle buluştu. İzleyicilerden tam not alan oyunun yine sahneleneceği belirtilirken, kursiyerler yeni oyunlar için şimdiden provalarına başladı. 

 

Kürtçe tiyatro eğitmeni ve öğrencileri ilk kez açılan kurslara ilişkin, “çok heyecanlıyız” değerlendirmesinde bulundu. 

 

TÜRKÇEYİ BIRAKIP KÜRTÇE TİYATRODA YERİNİ ALDI

 

Daha önce İstanbul'da Türkçe senaryolar yazdığını anımsatan eğitmen Mahsum Asilkan, bir süre sonra Kürtçe tiyatro oyunu yazmaya başladı. Eyşe Şan Dil, Kültür ve Sanat Merkezi’nde Kürtçe tiyatro eğitmenliği yapan Asilkan, uzun yıllardan sonra Botan'da ilk kez Kürtçe tiyatronun perdelerinin açıldığını hatırlattı. Asilkan Kürtçe oyunlara yönelme serüvenini şu şekilde anlattı: “Silopiya’ya gelmeden önce İstanbul'da Türkçe senaryo yazıp bazı film sahnelerinde oynuyordum. Fakat doğduğum topraklarda bu alanda bir eksikliğin olduğunu gördüm. Özellikle Kürtçe tiyatro oyunu noktasında büyük eksiklik var. Bu nedenle kendi kendime, ‘doğduğum topraklara gidip anadilimde tiyatro yapacağım' dedim. Zaten buraya geldikten sonra o boşluğu gördüm. Kayyımlar geldikten sonra her şey gibi kültür de bundan kötü etkilendi. Fakat Silopiya’da kayyımdan önce de Kürtçe tiyatro yoktu. Şu da bir gerçektir; Eğer insan bir toplumu yok etmek istersen kültür ve sanatını yok etmekle başlarsın. Bunların karşısında durmak ve elimden geldiğince Kürtçe tiyatroyu güçlendirmek buraya geldim” dedi. 

 

4 AY DA 6 TANE OYUN 

 

4 aylık süreçte 6 tane Kürtçe oyun hazırladıklarını belirten Asilkan, “Şuanda 25 tiyatro kursiyerimiz var. 25 Kasım'da jin, jiyan, azadî’ oyununu sahneledik. Bu oyunumuzda oynayanların hepsi de kadındı. Bu oyun bizim ilk oyunumuzdu ve bizim için tarihi bir andı. Hem kadınlara hitap etmesi hem de Kürtçe olması itibariyle önemliydi. Bununla birlikte 6 tane oyun yazdık. Bu oyunları da ayrı ayrı sergileyeceğiz. Çok yakın bir zamanda sahnede olacağız. Aynı zamanda Newroz için de bir oyun hazırlıyoruz ve onu da Newroz'da sergileyeceğiz" diye belirtti. 

 

‘BÜTÜN KENTLERİMİZDE SAHNELEMEYİ AMAÇLIYORUZ’ 

 

Kürdistan'ın bütün kentleri ve Avrupa'da da oyunlarını sergilemeyi amaçladıklarını aktaran Asilkan, “Her ülkenin kendi anadilinde tiyatrosu var. Neden Kürtlerin de kendi dillerinde tiyatro oyunları olmasın. Bizler kent kent gezerek anadilimizde tiyatroyu sergilemek istiyoruz. İspanya'dan bir tiyatro grubuyla iletişim halindeyiz. Bu grup da Kürtçe tiyatro üzerine araştırmalar yapıyor. Eğer imkanlar oluşursa Kürdistan ve Avrupa’da oyunlarımızı sahneleyeceğiz. Bu vesileyle yetenekli olan bütün gençlerimizin buraya gelerek oyunlarımızı katılmasını istiyoruz. Acımızı, derdimizi ve duygularımızı kendi dilimizle ifade etmek istiyoruz" diye konuştu.  

 

İLK KEZ TİYATRO DA YER ALIYOR

 

İlk kez tiyatroda oyununda yer aldığını ifade eden Evin Oluca (40), Kürtçe tiyatro içerisinde yer aldığı için çok heyecanlı olduğunu belirtti. Evin Oluca, “Burada hem Kürtçe kursu hem de Kürtçe tiyatro eğitimi görüyorum. Burada olduğum için çok mutluyum. Bir kadın olarak tiyatroyu Kürtçe yapmak istiyorum. Kendi anadilimde halkımı güldürmek ve düşündürmek istiyorum. Bütün kadınlara çağrım; gelsinler buraya anadillerinde tiyatro yapsınlar” dedi. 

 

'KÜRTÇE TİYATRO YAPACAĞIMA İNANMAMIŞTIM'

 

Kursiyer Yusuf Abalak (20), anadilinde tiyatro yapmak istediği için Eyşe Şan Dil ve Kültür Merkezi’nde geldiğini belirterek, “Buraya bağlama öğrenmek için geldim. Sonra Kürtçe tiyatro kurslarının verildiğini öğrendim. Bende Kürtçe tiyatroya da kaydımı yaptım. Kürtçe tiyatroyu oynayacağıma hiç inanmamıştım. Ancak başladıktan sonra yapabileceğimi gördüm. Daha sahneye çıkmadık ama bunun için hazırlıklarımız ve provalarımız sürüyor. İlk kez tiyatroda yerimi alıyorum ve bu da Kürtçe tiyatro. Botanlı gençlere çağrım; başka bir dil de tiyatro yapacaklarına gelsinler burada kendi anadillerinde yapsınlar. Hayat, insanın kendi anadilinde bir şeyler yapmasıyla güzelleşiyor” diye belirtti. 

 

'HEYECANLIYIM'

 

Diyar Soysal (20), böyle bir çalışma içerisinde olduğu için heyecanlı olduğunu kaydederek, “Anadilimde tiyatro yapmak istediğim için buradayım. Çok heyecanlıyım. Gençler gidip farklı işlerle uğraşacaklarına gelsinler burada kültürlerini, dillerini ve sanatlarını görsünler, öğrensinler. Anadilimizde böyle bir çalışma yaptığımız için heyecanlıyız” diye konuştu. 

 

MA / Zeynep Durgut